Leestijd
De toepassing van kunstmatige intelligentie heeft met de introductie van tools zoals ChatGPT een vlucht genomen. Burgers zonder enige IT-kennis kunnen nu eenvoudig gebruikmaken van de rekenkracht van algoritmen en machine learning. Voor organisaties met soms wel duizenden medewerkers en miljoenen klanten biedt de kunstmatige intelligentie revolutie tal mogelijkheden om producten, diensten en processen flink te veranderen, versnellen en verbeteren. En ook bij onze klanten in de financiële sector zijn de ogen massaal gericht op deze technologie. In deze blog kijken we naar drie activiteiten die al een tijdje in de ban zijn van, en in de nabije toekomst wellicht een volledige AI-transformatie ondergaan…
Wat is kunstmatige intelligentie precies?
Artificial Intelligence (AI) is een verzamelnaam voor technologieën die machines in staat stellen om taken uit te voeren die normaal gesproken menselijke intelligentie vereisen. Omdat AI menselijk gedrag en menselijke capaciteiten nabootst zou men, in theorie, met de vervolmaking van deze technologie al het werk dat door mensen gedaan wordt, ook door computers kunnen laten doen. Van geestelijke gezondheidszorg tot de besturing van een Formule 1 racewagen. Dat betekent dat AI dus ook de potentie heeft om de financiële dienstverlening radicaal te veranderen. Met nieuwe mogelijkheden voor hogere efficiëntie, personalisatie van klantcommunicatie, innovatie in bedrijfsvoering en bevordering van inclusiviteit. Kortom, alles waar professionals elke dag hun bed voor uitkomen, kan met de juiste vorm van kunstmatige intelligentie sneller en met minder fouten uitgevoerd worden. Zo bleek uit onderzoek dat kunstmatige intelligentie vaker borstkanker ontdekt dan radiologen.
Welke soorten AI zijn er?
En AI is nog niet eens uitontwikkeld. De meeste huidige AI-tools worden namelijk ontwikkeld op basis van Narrow AI, machine learning en natural language processing (NLP). In opkomst zijn reinforcement learning, deep learning en expertsystemen, vormen van AI met nieuwe functionaliteiten. Cognitieve AI, bijvoorbeeld voor complexe besluitvorming of diagnostische systemen in de gezondheidszorg, is complexer van aard. General AI evenaart menselijke cognitivieve vermogens en begrip en is momenteel nog toekomstmuziek. Maar dat de sprint ingezet is en dat de voorstellingen die we hadden van AI wel degelijk realiteit kunnen worden, dat is wel duidelijk.
De opkomst en implicaties van AI
We zagen dat AI wel een beetje aankomen natuurlijk. Metropolis was in 1927 al de eerste film met het thema kunstmatige intelligentie, lang voordat de makers van ChatGPT geboren werden. En de implicaties drongen in de jaren 80 pas echt door met films zoals Terminator en Blade Runner. Ruim dertig jaar later daarna lijkt het erop dat AI een revolutionaire groeispurt beleeft. De AI-tools en -trucs schieten als paddestoelen uit de grond. Er is weinig wat je met de hand doet of bedenkt wat niet 100.000 keer sneller door AI uitgevoerd kan worden. De mogelijkheden worden alleen maar uitgebreider. En ook onze opdrachtgevers in de financiële sector zullen moeten meebewegen.
De toepassing van AI binnen de financiële sector
Risicobeheer en fraudepreventie
Een van de belangrijkste uitdagingen voor financiële instellingen is risicobeheersing en fraudebestrijding. Beide hebben effect op de financiële gezondheid van banken, verzekeraars en pensioenfondsen. En een financiële instelling in financiële nood kan al snel een domino-effect veroorzaken binnen het gehele financiële systeem.
Kunstmatige intelligentie kan dit helpen voorkomen. Banken kunnen met behulp van AI bijvoorbeeld grote hoeveelheden data analyseren, patronen herkennen, anomalieën detecteren en voorspellingen doen. AI kan vervolgens helpen bij de beoordeling van kredietwaardigheid, verificatie van verzekeringsclaims, opsporing van witwaspraktijken en bescherming tegen cyberaanvallen.
Voorbeeld van de toepassing van kunstmatige intelligentie voor risicobeheer en fraudepreventie
Een voorbeeld van een bedrijf dat AI gebruikt voor fraudepreventie is Mastercard. Met het AI-systeem Decision Intelligence, kan elke transactie in real-time geëvalueerd worden op basis van meerdere factoren, zoals het gedrag van de klant, de locatie van de transactie, het apparaat dat de transactie verwerkt en het tijdstip waarop dat gebeurt. Het systeem kan zo de kans op fraude inschatten en beslissen of een transactie moet worden goedgekeurd of geweigerd.
Klinkt te goed om waar te zijn natuurlijk. Want hoe weet je dat er door het systeem niet dagelijks onterecht transacties worden afgekeurd? Het antwoord is simpel: door te meten. Volgens Mastercard heeft dit systeem zelfs geleid tot een vermindering van het aantal false positives (legitieme transacties die ten onrechte worden afgewezen) met 25%. Niet geheel onverwacht lijken robots ook in dit geval toch nauwkeuriger dan mensen.
Klantenservice en advies
Een andere toepassing van AI in de financiële dienstverlening is het gebruik in de klantenservice en advisering van consumenten. Met behulp van machine learning en algoritmen kunnen banken behoeften, voorkeuren en doelen in kaart brengen, benchmarken en koppelen aan informatie over producten en financiële wetgeving. Uit de resultaten kan een veelvoud aan scenario’s, gewenste uitkomst en passende adviezen rollen.
Voorbeeld van kunstmatige intelligentie voor klantenservice- en advies
Die ideale scenario’s en adviezen kunnen vervolgens sneller en beter gecommuniceerd worden door chatbots. En daar maken de meeste gebruiken, al zij het vaak op een vrij basaal niveau, al gebruik van. Alle banken, inclusief de grote merken ABN AMRO, Rabobank en ING gebruiken kunstmatige intelligentie voor hun communicatie. Ze beantwoorden vragen over een betaalrekening, spaarrekening of creditcard, geven formatie over saldo-ontwikkeling en transacties, of genereren informatie over de best passende betaal- of opnamelimieten.
Bij de meeste banken staan er nog wel duizenden financiële experts paraat, maar bij fintechs, zoals Bunq, Knab en Revolut –wordt al veel gesteund op technologie. Deze jonge bedrijven kan de transformatie natuurlijk sneller, omdat ze ook opgericht zijn in het digitale tijdperk.
Handel en beleggen
Financiële dienstverleners verdienen een deel van hun geld met de handel in aandelen en beleggingen. En ook bij deze activiteit heeft kunstmatige intelligentie een steeds grotere rol. AI kan worden gebruikt om financiële markten te analyseren, trends te identificeren, signalen te genereren, strategieën te ontwikkelen en orders uit te voeren, zonder of met minimale menselijke tussenkomst. Als slapend rijk worden het doel is, dan biedt kunstmatige intelligentie waarschijnlijk de grootste kans op een schot in de roos.
Voorbeeld van het gebruik van kunstmatige intelligentie voor beleggen
Het Amerikaanse investeringsbedrijf BlackRock ontwikkelde in 1988 riskmanagementsoftware, dat nu is uitgegroeid tot hét AI-gestuurde technologieplatform voor beleggen: Aladdin. Hiermee beheert het bedrijf maar liefst 21 biljoen dollar aan beleggingen. Aladdin combineert verschillende technieken, zoals machine learning, deep learning, natural language processing en generative AI, om inzicht te krijgen in de kansen, risico’s en prestaties van beleggingsportefeuilles. Aladdin maakt daarnaast gebruik van synthetische media en large language models om rapporten, grafieken en scenario’s te generen die relevant zijn voor de beleggingsdoelstellingen van klanten.
Van verandering naar revolutie, van revolutie naar transformatie: AI heeft de toekomst
Terwijl AI de afgelopen jaren vooral de manier van werken heeft veranderd voor financiële dienstverleners en klanten, kan kunstmatige intelligentie in de toekomst het hele financiële stelsel transformeren. Het belang van financiële kennis verliest daarbij ongetwijfeld terrein aan het belang van technologische kennis. Operationele afdelingen zullen krimpen en IT-afdelingen groeien en de traditionele banken, verzekeraars en pensioenfondsen zullen wellicht het karakter van een fintech overnemen.
Power to the people?
Advies, beleggen en informatiebeveiliging zullen steeds meer in handen zijn van de consument. En tussenpersonen zullen steeds vaker de vorm van apps hebben dan van mensen van vlees en bloed. Of deze toekomst werkelijkheid wordt, hangt nog steeds af van ons. Van de grenzen van onze technologische vooruitgang, van onze ethische overwegingen en van de maatschappelijke acceptatie van de AI-revolutie die in 2023 lijkt te zijn begonnen.
Omarm jij AI?
Sta jij te popelen om met AI aan de slag te gaan, en wil je van dichtbij aanschouwen hoe de financiële dienstverlening omgaat met deze revolutie? Bekijk dan onze traineeships in data en IT en solliciteer.
